Kan reumatoïde artritis (RA) in de darmen ontstaan? Dat is een vraag die steeds meer wetenschappers bezighoudt. Dr. Shahla Abdollahi (Radboudumc Nijmegen) loopt wereldwijd voorop in het onderzoek hiernaar. Zij gaat nu met steun van het Reumafonds onderzoeken of ‘slechte’ darmbacteriën het immuunsysteem van mensen met RA in de war sturen.

‘Onze darmen zijn een belangrijk onderdeel van ons afweersysteem. Dat realiseren we ons vaak niet’, legt Shahla Abdollahi vanuit New York uit. Zij doet een belangrijk deel van haar onderzoek aan de Universiteit van New York. ‘Bij mensen met reuma werkt de afweer niet op de juiste manier, want het valt de gewrichten aan. Ik wil weten of er verband is tussen de immuunreactie tegen slechte darmbacteriën en reuma.’

Een gevaarlijke afweercel bij reuma
Dr. Abdollahi baseert zich op eerder onderzoek. ‘We hebben ontdekt dat een darmbacterie een afweerreactie veroorzaakt waardoor gewrichtsontstekingen kunnen verergeren. Het immuunsysteem maakt namelijk afweercellen aan die ook in de gewrichten van mensen met RA voorkomen. Die afweercellen, Th17 geheten, zorgen er in de gewrichten voor dat ontstekingen steeds erger worden. Het is dus een gevaarlijke afweercel bij reuma.’

Verschillen in de darmbacteriën
In het onderzoek dat het Reumafonds financiert, gaat Shahla Abdollahi iets doen dat nog niet eerder is gedaan. ‘Ik ga onderzoeken of het afweersysteem bij mensen met RA anders werkt door een andere samenstelling van de darmbacteriën. Om dat te doen, vragen we patiënten bij wie net RA is vastgesteld of ze een stukje darmweefsel willen afstaan. Ook mensen zonder RA vragen we of ze mee willen doen aan wetenschappelijk onderzoek. In de VS wordt er relatief vaak een inwendig darmonderzoek gedaan. Zo komen we aan voldoende materiaal.’

“De grote vraag is: verandert de werking van het afweersysteem door een andere mix van darmbacteriën bij mensen met RA?
Dr. Shahla Abdollahi, onderzoeker Radboudumc/Universiteit van New York„

Verandert het afweersysteem door andere bacteriën?
In het darmweefsel van mensen met RA en zonder RA zitten de darmbacteriën. Dr. Abdollahi gaat deze bacteriën transplanteren naar de darmen van muizen. ‘Het zijn muizen die zelf geen bacteriën in de darmen hebben. Dat betekent dat we kunnen onderzoeken wat er met hun afweer gebeurt. De grote vraag is: verandert de werking van het afweersysteem door een andere mix van darmbacteriën die bij mensen met RA voorkomt? En, wat is het effect daarvan op het verloop van de ziekte?

Meer weten over het ontstaan van reuma
Als het afweersysteem bij mensen met RA anders blijkt te werken, kan dat ook wat zeggen over het ontstaan van reuma. ‘We weten nu niet of de gevaarlijke afweercel Th17 vanuit de darmen in de gewrichten terechtkomt. Dat willen we graag weten. Ook willen we weten welke bacteriën de werking van het afweersysteem het meest beïnvloeden. Dat kan belangrijk zijn voor een eventuele latere behandeling van reumatoïde artritis.’

Onderzoek staat nog aan het begin
Het onderzoek naar de rol van de darmbacteriën bij RA staat nog aan het begin. ‘Een behandeling van mensen met RA op basis van de darmbacteriën en de werking van het afweersysteem is dan ook nog ver weg’, legt dr. Abdollahi uit.

Belangrijke tips voor gezonde darmen
Kunnen patiënten dan niets doen? ‘Jawel, er zijn wel degelijk tips voor gezonde darmen. Sommige studies wijzen uit dat het eten van veel vezelrijk voedsel - dus groente, fruit en volkorenproducten - samen met vis en olijfolie een gunstige invloed heeft op reuma. Dit is het zogeheten mediterrane dieet. Vezelrijke producten worden ook vaak in verband gebracht met gezonde darmbacteriën. Ze worden door de darmbacteriën omgezet in bijproducten die goed zijn voor het immuunsysteem. Ook is het verstandig om weinig rood vlees te eten', besluit Shahla Abdollahi.

Lees ook de voorlichting van het Reumafonds over gezonde voeding en het mediterrane dieet.

Bron